Gözden kaçırmayın

ALZHEIMER HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN  8 ÖNEMLİ NOKTA!ALZHEIMER HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN  8 ÖNEMLİ NOKTA!

Ölüm nedenlerine bakildiginda dünya geneli için yaklasik her 6 ölümden birinin sebebinin kanser oldugu görülmektedir. Bu sayi ülkemiz için 5 ölümde birdir. Kanserden ölümlerin yaklasik üçte biri; tütün kullanimi, yüksek beden kitle indeksi (fazla kilolu ya da sisman/obez olma), meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol tüketimi gibi baslica bes davranissal ve beslenme ile ilgili risk faktöründen kaynaklanmaktadir. Her yilin 4 Subat tarihi, Uluslararasi Kanser Kontrol Örgütü (UICC) tarafindan, Dünya Kanser Günü olarak belirlenmistir. Dünya Kanser Günü, gerek kanser konusunda farkindaligi ve egitimi arttirarak gerekse dünyanin her yerindeki hükümetler ile bireyleri hastaliga karsi harekete geçmeye zorlayarak her yil milyonlarca önlenebilir ölümün önüne geçmeyi amaçlamaktadir. Dünya Kanser Günü; yanki uyandirmayi, degisim asilamayi ve farkindalik gününün geçmesinden çok sonralari da bir eylemi harekete geçirmeyi amaçlayan bir kampanyadir. UICC’nin bu dogrultuda yürüttügü kampanyalarin sonuncusunun temasi “kararliyim ve yapacagim” olarak belirlenmis ve 2018’de baslanmistir. 3 yil süreli kampanyanin son asamasi olan 2021 yili için “birlikte gerçeklestirdigimiz bütün eylemlerimiz önemli” vurgusu yapilmaktadir. Bu yilin, dayanisma ve toplu eylemin kalici gücünün bir hatirlaticisi oldugu belirtilerek hepimizin dilegi olan kansersiz, daha saglikli, daha parlak bir dünyanin mümkün oldugu vurgulanmaktadir. Birçok kanser türünde genetik geçisin rolü büyüktür. Bununla birlikte; sigara ve alkol kullanimi, asiri kilolu veya obez olmak, düsük sebze ve meyve alimini içeren sagliksiz beslenme, hepatit veya diger kanserojen enfeksiyonlara maruz kalmak, cinsel yolla bulasan Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu, kentsel hava kirliligi, kati yakit kullanimindan kaynaklanan iç mekân dumani, gereksiz ilaç alimi, yüksek kalorili diyet, katki maddeli besinler tüketilmesi, hareketsiz bir hayat, gereksiz radyolojik tetkikler, günes isiginin zararli etkilerine maruz kalmak kansere yakalanma riskini arttiran etkenlerdir. Düzenli ve dengeli beslenme, bilinçli yapilan fiziksel aktivite, düzenli bir hayat tarzi, yeterli uyku, stresten uzak durma vb. ile kansere yakalanma riski oldukça azalmaktadir. Kanserde erken dönemde tani konulmasinin yaninda, tani konulan hastalara gerekli tibbi yönlendirme yapilip tedavi merkezlerine sevk edilmesi, hasta takibinin yapilmasi, imkânlar ölçüsünde sosyal, ruhsal ve tibbi destek saglanmasi da kanser kontrolünün önemli bir ayagini olusturmaktadir. Ilimizde Afyonkarahisar Devlet Hastanesi binasinda bulunan KETEM ( Kanser Erken Teshis Tarama ve Egitim Merkezi); egitim, tarama, tetkik ve tibbi destek yönünden vatandaslarimiza hizmet vermektedir. Herhangi bir saglik sorunu olmadan da belli yas grubundaki kisiler kanser taramasi için Merkeze basvurduklarinda erken teshis ihtimali artmaktadir. (Örnegin meme kanseri için 40-69 yas araligindaki kadinlar, rahim agzi (serviks) kanseri için 30-65 yas araligindaki kadinlar, bagirsak kanseri için 50-70 yas araligindaki kadin ve erkekler belli araliklarla tarama yaptirmalidir.) Ayrica Saglikli Hayat Merkezleri (SHM), Toplum Sagligi Merkezleri (TSM) ve Aile Sagligi Merkezleri (ASM)’den de bilgi ve destek hizmetleri verilmektedir.   Unutmayin; erken teshis hayat kurtarir!   Uzm. Dr. Serhat KORKMAZ Il Saglik Müdürü Afyon HABERI