Emeklilikte Yasa Takilanlar (EYT) ile ilgili son dakika açiklamasi yapildi TOBB ETÜ Üniversitesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kiliç, EYT konusunda bir formül üretilmesi için harekete geçildigini söyledi. Peki EYT sorunu nedir? Erken emekli olma sartlari kadinlara ve erkeklere göre farklilik gösteriyor, . Bilindigi üzere artik ülkemizde emekli olmak için sadece prim gün sayisini doldurmak yetmiyor. Emekli maasi alabilmek için de yasi beklemeniz gerekiyor. Erken emekli olma sartlarindan biri dogum borçlanmasi. Bilindigi üzere siniri 3 çocuk olmak üzere dogum borçlanmasi yapabilirsiniz. Dogum borçlanmasindan faydalanmak için dikkat edilen bir nokta var. O da dogum yapmadan önce sigortanizin olmasi. Yani dogum yaptiktan sonra sigortaniz islenmisse dogum borçlanmasindan faydalanamiyorsunuz. simdi gelelim dogum borçlanmasi için sartlara Dogum yapan kadin her çocugu için 2 yil borçlanabilir. Eger 3 çocuk yapiyorsaniz bu 6 yil demek. Fakat çocugunuzu dogurduktan sonra sigortaniza herhangi bir prim islenmemesi gerekiyor. Iste EYT ile ilgili yapilan açiklama... QTProf. Dr. Cem Kiliç tarafindan yapilan açiklamada: "Son dönemde bir gelisme oldu. Cumhurbaskanimiz, Cumhurbaskanligi Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirdi. EYT'lerin düsüncelerini alacak, SGK ile görüsecek. Geçenlerde kendisiyle konustum. 'Bu konuda bir formül üretecegiz, üzerinde çalisiyoruz. Cumhurbaskanimizin talimati var' dedi. Bir parça umutlandim. Somut bir adim atilmis oldu. Umarim karsilikli görüsmelerle bu is bir noktaya gelir, çözüme ulasir. Bu magduriyetin giderilmesi gerekiyor." ifadelerine yer verildi. PROF BILGIN: HENÜZ ÇALISMANIN ÇOK BASINDAYIZ Bu konuda NTV'ye bilgi veren Prof. Dr Vedat Bilgin sunlari söyledi: "Emeklilikte Yasa Takilanlar (EYT) homojen bir grup degil. Bu konuda durumu çok farkli olan kimseler var. Çalismalarimiz uzun soluklu olacak, su an isin çok basindayiz henüz somut bir gelisme yok..." EYT’LILER NEDEN YASA TAKILDI? EYT sorunu 1999’da DSP, ANAP ve MHP koalisyon hükümeti tarafindan kabul edilen ve emeklilik yasini yükselten 4447 sayili Kanun ile yaratildi. 8 Eylül 1999’a kadar SSK kapsamindaki isçilerin emeklilik için iki sarti yerine getirmesi gerekiyordu: Kadinlar için 20, erkekler için 25 yil sigortalilik süresi ve 5000 günlük prim ödeme gün sayisi. 1999’dan sonra üçüncü bir sart olarak yas sarti getirildi. EYT IÇIN FINLANDIYA MODELI NEDIR? Emeklilikte Yasa Takilan vatandaslarin emekli olabilmeleri adina gündeme gelen bu modeli ile her eksik yil için bellli oranda düsük maas ödemesi seklinde isliyor. Yani bu mdel ile emeklilik için gerekli islemleri tamamlamis ancak yas dolayisiyla emekli olamayan vatandaslar, her eksik yil için daha düsük bir ücretle emekli olabiliyorlar. Bu modelde ayrica daha sonra prim ödeyerek maasini yükseltebiliyor. Finlandiya'da uygulanan sisteme göre; Bu sisteme esasina göre emekli olmak için gerekli her eksik yil için yüzde 2 eksik maas ödeniyor. Emekli olmak için yas sartini tamamlamaya 4 yil eksigi bulunan bir vatandas Finlandiya modeli ile yüzde 8 daha az bir maas alarak emekli olma hakki kazaniyor. YAS SARTI KAÇA ÇIKARILDI? Emeklilik yasi kadinlarda 58, erkeklerde 60’a, prim gün sayisi 7000’e yükseltildi. 8 Eylül 1999’dan önce ise girenler için kadinlarda 40 ile 58, erkeklerde de 44 ile 60 yas arasinda degisen kademeli geçis süresi getirildi. Benzer yas siniri Emekli Sandigi ve Bag-Kur kapsamindakiler için de getirildi. EYT KABUL EDILIRSE NE OLACAK? EYT kabul edilirse hak sahipleri gelen yasa ile birlikte emekli olacak, yas beklemeyecek ve emekli maasi almaya baslayacak. Su anda yasa takilan ve emeklilik hakkina sahip ancak maas almayanlar saglik hizmetlerinden yararlanmak için sigortalarini ödemek durumundalar. Bu nedenle de çogunluk iste çalismaya devam ediyor. EYT’YI ÇIKARAN SISTEM NE ZAMAN BASLADI? 23 Mayis 2002’den geçerli olmak üzere yeni bir kademeli geçis takvimi kabul edildi. Geçis kosullari 20 ve 25 yillik sigortalilik kosullarini korudu; ancak yeni sistem kadinlarda 40-56 arasi, erkeklerde de 44-58 arasi degisen yas kosulu ile 5000 ile 5975 gün arasi degisen prim gün kosulu getirdi. 750 MILYAR TL KAYNAK GEREKIYOR! 750 milyar TL gibi bir maliyetten söz ediliyor. SGK’nin emekli ayligi ödemeleri aylik 20 milyar TL civarinda. Bu ödemeler toplam 12 milyona yakin emekli ve hak sahibi kapsiyor. Sayi 1.3 milyon kabul edilse bile EYT sorunun çözümünün yillik maliyeti toplam 26 milyar lira civarinda olacak. EYT sorununun çözümü SGK için aylik 2-3 milyar civarinda ilave bir ödeme anlamina gelecek. Bu SGK’nin ödeyecegi emekli ayliginin yaklasik yüzde 10 artmasi anlamina geliyor.
Yorumlar
Yorum Yap